Naar nu blijkt zijn er tijdens het spelen van het beruchte theaterstuk Sodom, Gomorra en de Zeven Disfunctionerende Dwergen, in de zinderende zomer van 1973 voor het eerst opgevoerd door de Markveldse Toneelgroep Het Half Dwalende Varken, een aantal dingetjes gebeurd waarvan je met de kennis van nu zou zeggen dat ze dat beter niet hadden kunnen doen. Maar ja.

Zo is het absoluut niet goed te praten dat regisseur Fredje Bronst, die in het dagelijks leven werkzaam was als hypotheekverstrekker bij de Boerenleenbank in Hengevelde, oppervlakkige seksuele relaties aan is gegaan met zowat alle acteurs en actrices in ruil voor zeer gunstige financiële voorwaarden, al moet je dat natuurlijk wel een beetje in de tijd zien. Wel ontkent Fredje Bronst met klem dat meerdere actrices hierbij een ongewenste zwangerschap hebben opgelopen. Dat kwam wel voor bij de concurrerende Toneelgroep De Andere Helft van dat Dwalende Varken uit het iets verderop gelegen Brammelo. Dat we dat een beetje zuiver houden.

Ook zijn er geen tientallen toeschouwers gewond geraakt door rondvliegend veiligheidsglas. Was het maar veiligheidsglas. Nog steeds zijn er oudere inwoners van Markvelde waarbij je al vanaf tien meter afstand duidelijk kunt zien dat die er in 1973 bij zijn geweest. Mooie tijd. Theater zorgde toen nog voor een blijvende indruk. Al spreken de slachtoffers zelf liever van afzichtelijke verminkingen. Iedereen staat daar toch op zijn eigen persoonlijke wijze weer helemaal anders in. Dat vind ik dus zo mooi. Aan cultuur.

Er is inderdaad gegooid met vrouwen. Meerdere malen zelfs. Maar dat was een ode aan de streek. Dat er daarbij door alle mannen, ook die uit het publiek, hardop de tekst: ‘Smiet Oew Wief Weg!’ werd geschreeuwd had dan ook niks te maken met onbetamelijke nieuwlichterij. Dat was gewoon een bestaand nummer.

Er zat inderdaad geen enkele acteur van kleur in de productie en hoewel dat vooral werd veroorzaakt door het volledig ontbreken van gekleurde acteurs tot in de verre omtrek mag het besluit om deze rollen dan maar in te laten vullen door een groepje geestelijk gehandicapten uit het naburige Goor nog steeds een ietwat ongelukkige keuze worden genoemd. En dat regisseur Bronst voor de rollen van de Zeven Disfunctionerende Dwergen

gebruik heeft gemaakt van een aantal zwaar dementerende bejaarden uit Verzorgingstehuis De Strohalm en dat hij deze ouderen anderhalf uur lang spiernaakt door een aangrenzend maisdoolhof heeft laten kruipen mag zelfs een tikkeltje pervers genoemd worden. Maar dat was dan ook wel een beetje de bedoeling.

Of er ooit oprechte excuses zijn gemaakt richting de nabestaanden van de 24-jarige lichttechnicus Richard Klein Grooterink is mij niet helemaal duidelijk. Wel is op archiefbeelden gelukkig bewaard gebleven hoe hij destijds tijdens de slotscène zichzelf per ongeluk dan wel moedwillig onder stroom zette en daarmee een steekvlam veroorzakend waar de mensen uit Markvelde nog steeds van zeggen dat het een soort van Hiroshima was maar dan gewoon in hun eigen achtertuin. Mooier gaat toneel nooit meer worden.

Net echt.